■ آقای محسن فروغی | معماران ایرانی بخش معماری

آقای محسن فروغی | معماران ایرانی

محسن فروغی معروف ترین معمار ایرانی دوران رضاخان بود که در برنامه های او فعالانه شرکت می کرد، فروغی فرزند ذکاء الملک فروغی فارغ التحصیل مدرسه عالی هنرهای زیبای پاریس در ساخت بانکهای ملی، بیمارستانها و بناهای مسکونی بسیاری مشارکت داشته است. معمار دیگر ایرانی، وارتان آوانسیان، ارمنی، اهل تبریز فارغ التحصیل مدرسه عالی معماری پاریس که بناهای هتل دربند، کاخ رضاشاه در سعدآباد، سینماهای متروپل، دیانا و مجتمع های آپارتمانی واقع در خیابان انقلاب به نام او ثبت شده است.

معماران دیگر ایرانی چون گابریل گورکیان که دارای شهرت بین المللی بود و ساختمان وزارت امور خارجه و مجتمع های مسکونی کاملاً مدرن از کارهای اوست، کیقباد ظفربختیار، علی صادق، ایرج مشیری که سردبیر و مؤسس مجله آرشیتکت بود، از دیگر معمارانی هستند که نامشان در معماری زمان پهلوی اول ماندگار است.

برنامه مدون سازی رضاشاه به طور مستقیم در سنت معماری بناهای مسکونی شخصی نیز اثر گذاشت و از طرفی معماری یک حرفه شد، حرفه ای که تا زمان رضاشاه هویت چندان نداشت، اما به تدریج پیام خود را در معماری ساختمانها به شهروندان منتقل می کردند و پایتخت نشینان اعیان برای ساخت واحدهای مسکونی خود به دنبال معماران تحصیلکرده می گشتند.

حکومت بیست ساله رضاشاه بر پایتخت را باید دومین دگرگونی تهران نامید، تغییراتی که وسعت تهران را به حدود ۴۶ کیلومتر مربع یعنی ۲‎‎/۵ برابر دوره قاجار رساند. جمعیت ۵۴۰ هزار نفر با میزان رشد سالانه ۵‎‎/۷ درصد و جمعیت انبوهی که در خارج از محدوده شهرداری زندگی می کردند، شمار خودروها که غالباً آمریکایی بودند، سالانه تا ۷۰ درصد رشد کرد، ورود اتومبیل به تهران در سال ۱۳۰۸ حدود سی هزار ثبت شده است، خودروهایی که نیاز به تعمیرات و نگهداری داشتند و برای آنها حدود ۲۳۰ گاراژ ساخته شد که در آن ۵۰۰ استادکار و کارگر مشغول بودند.

پهلوی اول پایتخت را با ساختاری به فرزندش تحویل داد که دستخوش تحولات بنیادی شد، ساختاری مرکب، هسته اصلی که استخوانبندی قدیمی شهر بود، شامل بازار، بقایای ارگ سلطنتی و ساختمانهای جدید اداری با الگویی شطرنجی از خیابانهای تازه تأسیس و هسته های پراکنده با محورهای ارتباطی خطی که پایه های اصلی توسعه ساختار شهر تهران در مراحل بعدی شد

فرستنده مقاله: مسعود مرعشی